Kindhuwelijk niet altijd gedwongen

De huwelijksceremonie vindt plaats in een gebedshuis, feestzaaltje of huiskamer. Vaak onder begeleiding van een geestelijke, soms volstaat een contract. En waar de ene viering dagen kan duren, is de andere zo voorbij.

Elk jaar komen in Nederland zo’n 250 kindhuwelijken voor. Dat blijkt uit het vandaag verschenen onderzoek Gewoon getrouwd van de Universiteit Maastricht en het Verwey-Jonker Instituut, in opdracht van minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, PvdA).

Het onderzoek is gedaan over de jaren 2013 en 2014. Toen vonden zo’n 500 kindhuwelijken plaats, waarvan 160 onder asielzoekers.

Lees ook: Wat te doen met de kindbruid in het azc? en kindbruid, uit noodzaak

Onder meer in Somalische gemeenschappen kwamen kindhuwelijken relatief vaak voor. De cijfers zijn schattingen, omdat kindhuwelijken vaak in het geheim, buiten het zicht van de overheid plaatsvinden, of in het buitenland, waarna het echtpaar terugkeert naar Nederland.

Puberhuwelijken

De meeste minderjarige huwelijkspartners zijn 16 of 17 jaar. Die gemiddelde leeftijd wordt volgens het onderzoek hoger, omdat steeds meer ouders waarde hechten aan een goede opleiding van hun kind. Ze laten hun kinderen die daarom vaker afmaken.

Bij kindhuwelijken wordt vaak gedacht aan dwang, maar „dat beheerst het beeld niet”, zegt projectleider Susan Rutten, universitair hoofddocent internationaal familierecht (Universiteit Maastricht). „De bemoeienis van ouders wordt ook geringer.”

Waar uit onderzoek van kinderrechtenorganisatie Save the Children bleek dat huwelijken van minderjarigen in vluchtelingenkampen vaak voortkomen uit armoede, of voor bescherming, ligt dat in Nederland anders. Rutten: „We zagen vaker als oorzaak dat trouwen de enige kans is voor twee jonge mensen om samen te zijn, omdat religie of cultuur ongehuwd contact of samenwonen niet toestaan.”

Een huwelijk met een minderjarige is sinds december niet meer toegestaan in Nederland. De Eerste Kamer stemde in oktober in met een wetsvoorstel waardoor ook buitenlandse huwelijken met minderjarige meisjes niet meer worden erkend. Eerder erkende Nederland huwelijken met meisjes vanaf 15 jaar, mits het was geregistreerd in het land van herkomst.

22 Syrische meisjes

Het wetsvoorstel werd versneld behandeld, na berichten over asielzoekers met jonge bruiden. Zo meldde RTV Noord in september op basis van een intern document van de Immigratie- en Naturalisatiedienst dat 22 Syrische meisjes onderweg waren naar hun meerderjarige echtgenoot in aanmeldcentrum Ter Apel.

Ook onder de nieuwe wet worden getrouwde minderjarigen toegelaten in Nederland (als zij vluchteling zijn) maar het huwelijk wordt niet erkend en ze worden onder voogdijschap geplaatst.

Het kabinet wil huwelijksdwang – ook bij volwassenen – aanpakken en trekt daar tot en met 2017 jaarlijks een miljoen euro voor uit. Met dat geld kunnen bijvoorbeeld docenten worden getraind in het herkennen van signalen. Onwettige religieuze huwelijken komen relatief vaak voor in Afghaanse, Somalische, Surinaamse, Iraanse en Pakistaanse gemeenschappen. Asscher zegt in een verklaring: „Kinderen horen naar school te gaan en plezier te maken, niet te trouwen. Ook voor volwassenen geldt dat je in dit land zelf bepaalt of en met wie je trouwt.”

Kijk hieronder de rapvideo van de Iraanse Sonita over kindbruiden